14 Ekim Uluslararası E-Atık Günü
14 Ekim Dünya Elektronik Atık Günü, elektronik atıklar konusunda farkındalık yaratmak ve e-atıkların geri dönüşümü konusunda kamuoyunu bilinçlendirmek amacıyla 2018 yılında WEEE (Elektrikli ve Elektronik Ekipman Atıkları Direktifi tarafından kutlanmaya başlamıştır.
Ev veya iş yerlerimizde bulunan masaüstü-dizüstü-tablet bilgisayarlar, monitör ve televizyonlar, masa ve cep telefonları, yazıcı tarayıcı ve fotokopi makineleri, modem ve switch gibi ağ ürünleri, ütü, fön makinesi ve mutfak robotu gibi elektronik ev aletleri, her çeşit kablo ve adaptörler e-atık kapsamında değerlendirilmektedir.
Bozulan ya da kullanmayı bıraktığımız her bir elektronik ve elektrikli ürün bir e-atıktır. İçinde insan ve gezegen sağlığına zarar veren birçok etken maddeyi bulunduran e-atıklarda özellikle kurşun, krom, cıva ve berilyum en tehlikeli maddeleri oluşturuyor. Altın, gümüş, bakır, alüminyum gibi değerli elementleri barındıran e-atıkları, yerüstü madenleri olarak da düşünmek mümkün. Ne yazık ki e-atıkların toplanıp geri dönüşüme giden miktarı çok düşüktür.
E-ATIKLARIN BOYUTU NEDİR ?
BM’nin dördüncü Küresel E-atık İzleme (GEM) raporuna göre 2022’de küresel olarak tahmini 62 milyon ton e-atık üretildi. ( 40 tonluk1.55 milyon kamyonu dolduracak bir büyüklük, bu da Ekvator’u çevreleyen tampon bir hat oluşturacak kadar kamyon demek) Bu miktarın sadece yüzde 22.3’ünün resmi olarak toplandığı ve geri dönüştürüldüğü belgelendi. Toplanmayan ve geri dönüştürülmeyen e-atık ise 62 milyar ABD doları değerinde geri kazanılabilir doğal kaynağın hesaba katılmaması ve dünya için kirlilik risklerinin artması, ayrıca bu miktarda doğal kaynağın fazladan kullanıldığı anlamına geliyor.
Günümüzde birçok kişinin birden fazla bilgisayar, telefon, monitör, sensör, e-bisiklet, e-scooter, giysi, oyuncak, gömülü elektronik, elektrikli aletler ve LED’ler, fotovoltaikler ve ısı pompaları gibi enerji tasarrufu sağlayan ekipmanlar içeren mobilyalar kullandığını biliyoruz. Aynı zamanda kent ve uzak alanlardan giderek daha fazla internete bağlanıldığını ve giderek artan veri merkezinin dijital dönüşüm gereksinimlerini karşılamak gerekiyor. Tüm bunlar karşısında ise e-atıkları azaltmak için acilen somut adımlar atılması gerekiyor. İyileştirilmiş e-atık yönetiminin iklim değişikliği ve sağlık etkileri yanında önemli bir ekonomik fırsat sunacağı kesindir.
E-ATIK KATEGORİLERİ
– Büyük ve küçük ev eşyaları (Bulaşık ve çamaşır makinesi, elektrik süpürgesi, tost mak.)
– Bilişim ve telekomünikasyon ekipmanları (Bilgisayarlar, telefonlar, tabletler
– Tüketici ekipmanları (Video kameralar, müzik enstrümanları)
– Elektrikli ve elektronik aletler ( matkaplar, testereler)
– İzleme ve kontrol aletleri (Termostatlar, ısı ayarlayıcıları)
– Aydınlatma ekipmanları (Floresan, tasarruflu ampuller)
– Otomatlar (Para, içecek, oyuncak otomatları)
– Oyuncaklar, eğlence ve spor aletleri (Video oyunları, jetonlu makineler)
E-ATIKLAR NASIL TOPLANIR?
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın elektrikli ve elektronik eşyaların kontrolü yönetmeliğine göre e-atıklar belediyeler ve yetkilendirilmiş kurumlar tarafından toplanmak zorunda. Ek olarak ürünlerinizi satın aldığınız teknoloji marketleri de e-atıkların toplanmasından sorumludur. Unutmadan bozulmuş, istenmeyen veya tamiri mümkün olmayan elektrikli ve elektronik ürünlerinizi uzun bir süre evde bekletmemeli, bu ürünlerin geri dönüşüm sürecini hızlandırmalıyız. Zira geri dönüşümlerle doğal kaynakların daha az kullanılması sağlanıyor.
Hoşça kalın.
News