Sınav Kaygısı Yaşayan Çocuklara Ne Şekilde Destek Olunabilir?

3

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Merhaba sevgili okurlar,

Bu yazımda, çocukların ve gençlerin karşı karşıya kalabildikleri sınav kaygısının nelere yol açabileceğine ve nasıl azaltılabileceğine yer vermek istiyorum.

Sınavlar, akademik hayatın büyük bir parçası olmakla beraber, çocukların da henüz küçük yaşlarda tecrübe ettikleri bir durumdur. Bazı çocuklar sınav sürecini sıkıntısız atlatırken bazıları ise başarısız olmaktan ya da ebeveynlerini memnun edememekten çekindikleri için yüksek derecede kaygı yaşayabilmektedir.

Gelelim sınav kaygısının nelere yol açabileceğine.

Öncelikle sınav kaygısı yaşayan bir çocuk, aklındaki baskın düşünce sınav olduğundan çalıştığı konuları anlamakta ya da o konulara odaklanmakta zorlanabilir. Bu durum sınav esnası için de geçerlidir. Sınav sırasında yüksek kaygı yaşandığında, sorulara odaklanmak ve onları anlamak zor hale gelebilir. Bu da sınavın içeriğinden çok sınavın kendisine odaklanmak anlamına gelir. Bu kaygı bazı kişiler tarafından çok önemsenmese de çocuğu oldukça strese sokabilen, sıkıntılı hissetmesine, özgüveninin azalmasına ve akademik başarının düşmesine sebep olabilen bir durumdur.

Peki sınav kaygısı yaşayan bir çocuğa nasıl yaklaşılmalı?

Sınav kaygısının sebebi çocuktan çocuğa değişebilir. Kimi verdiği emeğin boşa gitmesinden, kimi ise başarısız olursa ailesinin kendisine kızacağından ya da onları hayal kırıklığına uğratacağından endişe duyar. Bu noktada ebeveynlerin çocuklarının bu kaygıyı hangi sebepten yaşadığını anlamaları gerekir.

Yapılabilecek şeylerin başında sınav sonucundan bağımsız çocuğu her şekilde sevildiğini hissettirmek gelir. Çocuk sadece başarılı olduğu zaman ailesinden takdir topladığında, başarısız olduğu zaman sevilmeyeceğinden endişe duyabilir, bu da sınav kaygısını tetikleyebilir. Sınavla ilgili baskı kurulmaması da önemli bir noktadır. Mesela annenin ya da babanın çocuğuna “bu sınavı bu sefer geçmen gerekiyor, artık geçersin diye düşünüyorum” tarzındaki cümleleri çocuğun üzerindeki baskıyı artırabilir.

Değinmek istediğim bir diğer nokta ise ebeveynlerin teşvik ettiklerini düşündüğü ama aslında çocuğun kaygısını tetikleyebilen “fedakârlık” cümleleri. “Ben bu dersi geçebilmen için özel öğretmenler buldum” ya da “ben başarılı olabilmen için kendi işlerimi bırakıp seni çalıştırdım” gibi ebeveynlerin fedakârlık yaptığını belirten cümleler çocuğun “ailem benim için bunları yaptı, başarısız olursam kesin hayal kırıklığına uğrayacaklar” düşüncesine kapılmasına sebep olabilir. Bu da çocuğun kendi başarısından çok ailesini memnun etmeye odaklanmasıyla sonuçlanabilir.

Beklenti oluşturmak da çocuğun kaygısını oldukça etkileyen bir durumdur. Her ne kadar ebeveynler “çok çalıştın bu sefer kesin başaracaksın, güveniyorum sana” tarzındaki cümlelerle çocuklarına destek verdiklerini hissettirmeyi amaçlasalar da çocuk bu noktada ailesinin beklentisini karşılayamama ya da güvenlerini sarsma endişesinden dolayı daha fazla baskı altında hissedebilir. Bu sebepten ötürü yapılması gereken, sınavın sonucundan bağımsız çocuğu gösterdiği çabadan ötürü takdir etmektir.

Bazı ebeveynler bu tavsiyeye karşın “çocuğum sınavdan 20 almış, bu notu mu takdir etmeliyim” diyebiliyorlar. Bu noktada söylemek istediğim şey her ne kadar başarısız bir sonuç olsa da harcadığı zaman ve emekten dolayı takdir etmektir. Daha sonrasında, daha başarılı bir sonuç için neler yapılabileceği ile ilgili yapıcı cümleler kurulabilir. Mesela “sence bu sınava çalışırken ne yapmış olsaydın daha iyi olurdu?” ya da “bu noktada nerelerde eksiğin olduğunu düşünüyorsun?” gibi yaklaşımlar hem çocuğun hatalarını fark etmesini hem de bir sonraki sınavda aynı hataları yapmamak için motivasyonunun artmasını sağlayabilir. Bu tutum oldukça önemlidir çünkü çocuk eksiği olup olmadığını ya da çalıştığı yöntemi değiştirmesi gerektiğini farkında olmazsa aynı şeyleri tekrar edebilir ve öğrenmekten çok ailesini memnun etmeye odaklanabilir. Bu sebepten ötürü, çocuğa daima destek olmak ve hatalarını fark etmesine yardımcı olmak çocuğun bu süreçte hem yalnız hissetmemesine hem de çabasının ailesi tarafından farkında olunduğunu hissetmesine yardımcı olur.